ปฏิรูประบบยุติธรรมให้ยึดโยงประชาชน

ระบบยุติธรรมคือเสาหลักสำคัญของสังคมที่ยุติธรรม หากระบบนี้ไม่สามารถเข้าถึงได้ โปร่งใส หรือเป็นกลาง ระบบอื่น ๆ ในประเทศก็จะไม่สามารถยืนหยัดอย่างมั่นคงได้ พรรคเส้นด้ายเห็นว่าการปฏิรูประบบยุติธรรม ไม่ใช่เพียงการแก้ไขกฎหมายหรือเพิ่มจำนวนผู้พิพากษา แต่ต้องเปลี่ยนแนวคิดโครงสร้าง ให้ระบบนี้เป็นของประชาชน ไม่ใช่ของชนชั้นกฎหมาย

1. ทำให้ระบบยุติธรรมเข้าถึงได้ง่ายและเป็นธรรมกับประชาชนทุกระดับ

✅ ยกเลิกภาษาทางกฎหมายที่เข้าใจยาก ใช้ภาษาที่ประชาชนอ่านเข้าใจในเอกสารศาลและเอกสารราชการ✅ จัดตั้งศูนย์ช่วยเหลือด้านกฎหมายในทุกอำเภอที่ประชาชนสามารถปรึกษาเบื้องต้นฟรี ไม่ต้องรอให้ถูกฟ้องถึงจะได้รับความช่วยเหลือ✅ ส่งเสริมระบบ "ทนายประชาชน" ที่ได้รับงบประมาณรัฐโดยตรง แทนการอาศัยการแต่งตั้งตามอัธยาศัยของศาล✅ เปิดช่องทางออนไลน์ให้สามารถยื่นเรื่องร้องเรียน ตรวจสอบสถานะคดี หรือขอคำปรึกษาได้ทุกที่ทุกเวลา

ขยายความ:

ศูนย์ช่วยเหลือด้านกฎหมายควรทำงานร่วมกับคลินิกกฎหมายของมหาวิทยาลัย กองทุนยุติธรรม และภาคประชาสังคม โดยมีหน่วยเคลื่อนที่เข้าถึงพื้นที่ห่างไกล เช่น รถให้คำปรึกษากฎหมายเคลื่อนที่ (Legal Aid Mobile Unit) นอกจากนี้ต้องมีการฝึกอบรมประชาชนให้เข้าใจสิทธิขั้นพื้นฐานด้านกฎหมาย เช่น วิธีขอประกันตัว การคัดค้านหมายจับ หรือการยื่นคำร้องศาล

ในยุคดิจิทัล การสร้างระบบยุติธรรมอิเล็กทรอนิกส์ (E-Justice) ให้ครอบคลุมตั้งแต่การยื่นฟ้องออนไลน์ การนัดหมายผ่านแอปพลิเคชัน การแปลเอกสารอัตโนมัติ และการถ่ายทอดสดการพิจารณาคดีที่เปิดเผย เป็นมาตรฐานใหม่ที่ควรผลักดันอย่างจริงจัง

2. ลดอำนาจรัฐที่ไม่จำเป็น และเพิ่มความโปร่งใสในกระบวนการยุติธรรม

✅ ยกเครื่องกระบวนการสอบสวนที่ตำรวจมีอำนาจเบ็ดเสร็จ ให้มีหน่วยงานอิสระร่วมกำกับ เช่น อัยการ หรือฝ่ายประชาชน✅ เปิดบันทึกการจับกุม-สอบสวนให้ทนายความของผู้ต้องหาเข้าถึงได้ทันที ลดช่องว่างในการซ้อมทรมานหรือบิดเบือนคดี✅ ทุกกระบวนการทางกฎหมายต้องสามารถตรวจสอบย้อนหลังได้โดยอิสระ ไม่ว่าเป็นการฟ้อง ถอนคดี หรือพิจารณาคดีลับ✅ ให้สื่อและภาคประชาชนเข้าถึงข้อมูลสำคัญของกระบวนการยุติธรรมภายใต้หลักกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล

ขยายความ:

หนึ่งในปัญหาหลักของกระบวนการยุติธรรมคือการที่อำนาจสอบสวนรวมศูนย์อยู่ในมือตำรวจ ซึ่งทำให้ขาดการถ่วงดุลทางหลักการยุติธรรม พรรคเส้นด้ายเสนอให้ตั้ง “องค์กรสอบสวนอิสระ” ที่มีสถานะเทียบเท่าองค์กรอัยการ โดยแบ่งภารกิจออกจากตำรวจ เช่น คดีอาญาร้ายแรง คดีสิทธิมนุษยชน และคดีเจ้าหน้าที่รัฐ

ระบบบันทึกการสอบสวนด้วยภาพและเสียง (Video Recording of Interrogation) ควรเป็นภาคบังคับในทุกคดี โดยเฉพาะคดีที่ผู้ต้องหายังไม่ได้รับทนาย นอกจากนี้ คำให้การทุกฉบับต้องมีสำเนาให้ผู้ต้องหาเก็บไว้ตรวจสอบได้

(## 3. ตัวอย่างประเทศที่มีระบบยุติธรรมที่มีประสิทธิภาพและประชาชนเข้าถึงได้ง่าย

🇳🇱 เนเธอร์แลนด์

✅ ศาลท้องถิ่นมีอำนาจจัดการคดีเล็กน้อยได้ทันทีภายใน 2 สัปดาห์ โดยไม่ต้องพึ่งพาทนาย ✅ กฎหมายเรียบง่าย เขียนเป็นภาษาประชาชน ประชาชนทั่วไปสามารถศึกษากฎหมายและเข้าใจได้

🇨🇦 แคนาดา

✅ โครงการ Legal Aid ครอบคลุมประชาชนรายได้น้อยกว่า 75% ของประชากร ✅ ระบบศาลออนไลน์สามารถเข้าถึงได้จากมือถือ พร้อมฟังก์ชันยื่นเอกสาร สืบพยาน และชำระค่าธรรมเนียม

🇩🇰 เดนมาร์ก

✅ การฝึกอบรมเจ้าหน้าที่ศาลให้มีบทบาทด้านจิตวิทยาและการไกล่เกลี่ย ลดการพึ่งพาคดีความ ✅ ผู้พิพากษาและอัยการมีระบบประเมินผลแบบประชาชนมีส่วนร่วม

4. การป้องกันและลดการเลือกปฏิบัติในกระบวนการยุติธรรม

✅ สร้างฐานข้อมูลกลางเพื่อเก็บข้อมูลการจับกุม การฟ้อง การประกันตัว และคำพิพากษา พร้อมระบบวิเคราะห์ความเหลื่อมล้ำ ✅ ใช้ระบบ AI ช่วยจับเทรนด์ความไม่เป็นธรรม เช่น คดีลักษณะเดียวกัน แต่ตัดสินโทษต่างกันมาก ✅ บังคับใช้มาตรฐานศาลเดียวกันทั่วประเทศ ลดปัญหาศาลท้องถิ่นใช้ดุลยพินิจเกินเหตุ ✅ สร้างพื้นที่รับฟังเสียงเหยื่อ เช่น เวทีรับฟังผู้ที่เคยได้รับผลกระทบจากความล่าช้าหรือการตัดสินที่ไม่เป็นธรรม

5. แนวทางสร้างระบบศาลที่รวดเร็วและลดภาระประชาชน

✅ ปฏิรูประบบไต่สวนแบบ Single Judge สำหรับคดีเล็กน้อย เพื่อลดความแออัดของศาล ✅ นำเทคโนโลยีการพิจารณาคดีออนไลน์มาใช้ในคดีแพ่ง คดีแรงงาน และคดีผู้บริโภค ✅ สร้างระบบนัดหมายดิจิทัล ลดการเสียเวลารอศาลหรือการเดินทาง ✅ ส่งเสริมการไกล่เกลี่ยก่อนฟ้องในทุกคดี เพื่อให้ข้อพิพาทจบเร็วขึ้น โดยเฉพาะในชุมชน

บทสรุป: ระบบยุติธรรมที่ยึดโยงประชาชน คือระบบที่เป็นของประชาชน

ระบบยุติธรรมไม่ใช่ของผู้พิพากษา ไม่ใช่ของนักกฎหมาย แต่เป็นของประชาชนทุกคน ความยุติธรรมต้องไม่ขึ้นกับฐานะหรือเส้นสาย พรรคเส้นด้ายยืนยันว่าการปฏิรูประบบยุติธรรมต้องเริ่มจากการทำให้ประชาชนเข้าถึงได้ มีทางเลือก มีข้อมูล มีอำนาจในการตรวจสอบ และมีส่วนร่วมในการกำหนดทิศทางของกระบวนการยุติธรรมในประเทศ

ประเทศไทยจะเป็นรัฐนิติธรรมที่แท้จริงได้ ก็ต่อเมื่อประชาชนรู้สึกว่า ความยุติธรรมเป็นของเขาจริง ๆ ไม่ใช่แค่เขียนไว้ในกฎหมายเท่านั้น)

📢 สื่ออิเล็กทรอนิกส์ของพรรคเส้นด้ายนี้ ได้รับการอุดหนุนงบประมาณจากกองทุนเพื่อการพัฒนาพรรคการเมืองผู้ว่าจ้าง: พรรคเส้นด้าย เลขที่ 226/1 ถนนเพชรเกษม แขวงวัดท่าพระ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร 10600ผู้ผลิต: บจก.ฟรีมาร์เก็ตเทียร์ เลขที่ 74/6 ถนนพระราม 6 แขวงพญาไท เขตพญาไท กทม 10400จำนวนที่ผลิต: 1 โพสต์งบประมาณ: 3,000 บาทผลิตตามวันและเวลาที่ปรากฏ