สร้างกลไกประชาธิปไตยทางตรงภายในพรรค - ตัวอย่างประเทศที่มีระบบประชาธิปไตยภายในพรรคการเมืองที่โปร่งใส

การออกแบบพรรคการเมืองที่ยึดโยงกับประชาชนไม่ใช่เพียงเรื่องของอุดมการณ์ แต่ต้องมีระบบและโครงสร้างที่รองรับอย่างชัดเจน หลายประเทศประชาธิปไตยชั้นนำได้สร้างรูปแบบประชาธิปไตยภายในพรรค (intra-party democracy) อย่างเป็นรูปธรรมและโปร่งใส ไม่ใช่พรรคที่มีผู้นำเพียงคนเดียวชี้ขาดทุกนโยบาย หากแต่สมาชิกพรรคมีส่วนร่วมในระดับที่สร้างอิทธิพลต่อทิศทางของประเทศอย่างแท้จริง

1. เยอรมนี – พรรคต้องยึดสมาชิก ไม่ใช่ผู้นำ

✅ รัฐธรรมนูญเยอรมนีกำหนดให้พรรคการเมืองต้องมี "โครงสร้างภายในเป็นประชาธิปไตย" อย่างชัดเจน✅ พรรค CDU และ SPD มีการเลือกหัวหน้าพรรคจากสมาชิกโดยตรง และต้องทำไพรมารีก่อนเลือกตั้งใหญ่✅ ทุกตำแหน่งบริหารในพรรคต้องเลือกตั้งภายในพรรคโดยตัวแทนสมาชิกหรือโดยตรงจากสมาชิก✅ การแก้ไขนโยบายของพรรคต้องผ่านมติของที่ประชุมใหญ่ และมีช่องให้สมาชิกเสนอร่างนโยบายได้

2. นิวซีแลนด์ – พรรค Green ที่ขับเคลื่อนด้วยฉันทามติ

✅ พรรค Green มีระบบประชาธิปไตยภายในแบบ “consensus-based” ซึ่งการตัดสินใจต้องผ่านความเห็นพ้องร่วมกันของสมาชิก✅ ใช้แพลตฟอร์มดิจิทัลให้สมาชิกลงความเห็นแบบเรียลไทม์ต่อประเด็นนโยบายและผู้สมัคร✅ สมาชิกทุกคนมีสิทธิเสนอญัตติในที่ประชุมใหญ่ประจำปี✅ ใช้การสรรหาผู้สมัครแบบเปิด (open list) โดยสมาชิกเลือกผู้แทนที่ลงเลือกตั้งในระบบบัญชีรายชื่อ

3. ไต้หวัน – พรรค DPP ที่เปิดระบบโหวตออนไลน์ให้สมาชิกตัดสินใจ

✅ พรรค Democratic Progressive Party (DPP) มีระบบไพรมารีออนไลน์ที่โปร่งใส สมาชิกทุกคนมีสิทธิร่วมลงคะแนนแบบ One Member One Vote✅ เปิดให้สมาชิกมีบทบาทในการกำหนดจุดยืนพรรค เช่น นโยบายต่อจีนแผ่นดินใหญ่✅ สมาชิกสามารถเรียกร้องให้มีการเปิดประชุมพรรคฉุกเฉิน หากมีประเด็นขัดแย้งสำคัญ

4. อิตาลี – พรรค Five Star Movement ที่เริ่มจากประชาชน

✅ พรรคเริ่มต้นจากแพลตฟอร์มประชาชนออนไลน์ และยังคงใช้ระบบ "Rousseau" ให้สมาชิกลงมติในทุกประเด็นสำคัญ เช่น กฎหมาย นโยบาย หรือผู้ลงสมัครรัฐมนตรี✅ ผู้สมัครต้องผ่านการโหวตเห็นชอบจากสมาชิกก่อนเสนอต่อสาธารณะ✅ มีระบบประเมินผู้แทนในสภาโดยสมาชิกพรรคผ่านระบบออนไลน์

5. แคนาดา – พรรคที่มีการตรวจสอบผู้นำจากสมาชิกเป็นระยะ

✅ พรรค Liberal และ Conservative ต้องมีการโหวตจากสมาชิกเพื่อต่ออายุความไว้วางใจในตัวผู้นำพรรคทุก 2 ปี✅ ระบบ Leadership Review ทำให้ผู้นำต้องรักษาความสัมพันธ์กับสมาชิก และยึดโยงกับฐานพรรคอย่างต่อเนื่อง✅ สมาชิกสามารถเสนอแก้ไขรัฐธรรมนูญพรรค หรือขอเปลี่ยนแนวนโยบายผ่านที่ประชุมใหญ่ประจำปี

บทเรียนที่ประเทศไทยควรนำมาปรับใช้

✅ พรรคต้องให้สมาชิกมีส่วนร่วมจริง ไม่ใช่แค่จ่ายค่าบำรุงสมาชิก แต่ไม่มีสิทธิแสดงออก✅ ต้องมีระบบไพรมารี โปร่งใส ทันสมัย และเปิดโอกาสให้สมาชิกเป็นผู้เลือกคนและนโยบาย✅ การลงคะแนนเสียงในประเด็นสำคัญ ควรใช้เทคโนโลยีให้เป็นประโยชน์ในการสร้างประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม✅ การประเมินผู้นำพรรคโดยสมาชิกเป็นประจำ จะช่วยป้องกันการผูกขาดอำนาจ และกระตุ้นให้พรรคพัฒนาอย่างต่อเนื่อง

บทสรุป

ตัวอย่างจากต่างประเทศแสดงให้เห็นว่าประชาธิปไตยภายในพรรคไม่ใช่เรื่องไกลตัวหรือเป็นอุดมคติ หากแต่เป็นสิ่งที่วางระบบได้จริง และสร้างผลดีต่อทั้งพรรคและประเทศ พรรคที่เข้มแข็งไม่ใช่พรรคที่มีผู้นำพูดเสียงดังที่สุด แต่คือพรรคที่สมาชิกทุกคนรู้สึกว่า "เสียงของเขามีความหมาย" พรรคเส้นด้ายยึดมั่นในหลักการนี้ และพร้อมเดินหน้าออกแบบระบบให้สมาชิกเป็นเจ้าของพรรคอย่างแท้จริง

📢 สื่ออิเล็กทรอนิกส์ของพรรคเส้นด้ายนี้ ได้รับการอุดหนุนงบประมาณจากกองทุนเพื่อการพัฒนาพรรคการเมืองผู้ว่าจ้าง: พรรคเส้นด้าย เลขที่ 226/1 ถนนเพชรเกษม แขวงวัดท่าพระ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร 10600ผู้ผลิต: บจก.ฟรีมาร์เก็ตเทียร์ เลขที่ 74/6 ถนนพระราม 6 แขวงพญาไท เขตพญาไท กทม 10400จำนวนที่ผลิต: 1 โพสต์งบประมาณ: 3,000 บาทผลิตตามวันและเวลาที่ปรากฏ